सुमारे १,००० वर्षांपूर्वी निर्माण झालेली हिंदी भाषा आपल्या प्रारंभिक काळात (आदिकाल – सातव्या शतकाचा मध्य ते चौदाव्या शतकाचामध्य) अपभ्रंश होती. तिच्यावर डिंगल, मैथिली, दक्षिणी, अवधी, ब्रजइ. बोलींचा प्रभाव होता. संस्कृत, प्राकृत व पालीचे व्याकरण हे या काळातील भाषेचा आधार होते. गोरखनाथ, विद्यापती, नरपती नाल्ह, चंद बरदाई, कबीर यांच्या काव्यात या काळातील भाषा आढळते. मध्यकाळात (चौदाव्या शतकाचा मध्य ते एकोणिसाव्या शतकाचा मध्य) हिंदीचेस्वतःचे व्याकरण विकसित झाले. अरबी, फार्सी, पुश्तू (पश्तो), तुर्कीइ. भाषांचे शब्द हिंदीत मोगल साम्राज्यकाळात प्रचलित व समाविष्टझाले, तर दुसरीकडे यूरोपीय देशांच्या संपर्कामुळे पोर्तुगीज, स्पॅनिश, फ्रेंच, इंग्रजी इ. भाषांचे शब्द अंतर्भूत झाले. भक्तिकाळाच्या प्रभावामुळे हिंदीमध्ये संतकाव्य मोठ्या प्रमाणात लिहिले गेले. जायसी मलिक मुहंमद, सूरदास, तुलसीदास, कबीर, मीराबाई, केशव बिहारी, भूषण यांच्या काव्यरचनांतून भक्तीबरोबरच काव्यशास्त्र, अलंकार, छंद यांचा विकास झाला. हिंदी गद्याचा प्रारंभही याच काळात झाला. आधुनिक काळात(एकोणिसाव्या शतकाचा मध्य ते आजअखेर २०१५) हिंदी भाषेच्या पद्य शैलीबरोबरच गद्य शैली विकसित होऊन सर्व प्रकारांत साहित्य रचले जाऊ लागले. संपर्कसाधने, माध्यमविकास, संगणक, महाजाल इत्यादींमुळे हिंदी ज्ञानभाषा बनत गेली.
Click Here for Additional information
No comments:
Post a Comment